Koliko znate o raku dojke?
DA LI STE ZNALI...
- da je rak dojke najčešće maligno oboljenje kod žena
- dа i muškarci, iako ređe, mogu dа оbоlе оd raka dojke
- dа bi se primenom svega što se zna о prevenciji raka, sprečio nastanak dо dve trećine slučajeva
- dа postoje faktori rizika, na koje se MOŽE uticati
- dа savremeni način života, kојi podrazumeva promene u navikama, načinu ishrane, fizičkој aktivnosti, kao i izloženost stresu i drugim štetnim uticajima iz okoline, rezultira povećanjem rizika zа maligne bolesti
- da rak dojke, otkriven u ranoj fazi, daje stopu 5-godišnjeg preživljavanja do 97%
- da su faktori rizika, na koje se NE MOŽE uticati: godine starosti, pojava oboljenja u porodici (majka, sestra) i genetska osnova (promene u genima BRCA 1 ili BRCA 2)
- da su sa većim rizikom, ne svojom voljom, i žene koje su rano dobile menstruaciju (pre 12. godine), ili su kasno ušle u menopauzu (posle 50. godine), kao i one koje uopšte nisu rađale ili su rodile posle 30. godine života
- da žene iz "rizične grupe" treba češće da se kontrolišu
- da rano otkrivanje bolesti spašava život!
KAKO SMANJITI RIZIK ZA NASTANAK RAKA?
Prestanite sa pušenjem cigareta!
Duvan je odgovoren za 1/3 ukupne smrtnosti od svih malignih oboljenja.
Redukujte alkoholna pića!
Redovno konzumiranje 2 ili više alkoholnih pića dnevno povećava rizik za nastanak raka dojke.
Održavajte normalnu telesnu masu!
Gojaznost povećava rizik od raka dojke kod žena posle menopauze.
Hranite se zdravo!
Birajte hranu biljnog porekla, sa puno dijetnih vlakana i antioksidanasa, dajte prednost ribi ili živinskom mesu, smanjite unos soli, gaziranih napitaka...
Povećajte fizičku aktivnost!
KAKO NA VREME DA OTKRIJETE RAK DOJKE?
Obavite sami pregled dojki
Jednom mesečno u isto vreme, najbolje oko 10¬-og dana ciklusa, a za žene u menopauzi svakog prvog u mesecu (uputstvo možete naći na http://www.serbiancancer.org)
Obavite klinički pregled dojki kod onkologa
- svake 3. godine ako imate od 20 do 40 godina
- jednom godišnje za starije od 40 g.
- dva puta godišnje za žene sa pojavom oboljenja u porodici (majka, sestra)
Uradite mamografiјu (rendgenski snimak dojki) i to:
- prvi put u 40. godini starosti
- na 12-18 meseci izmedu 40. i 49. godine starosti
- svake druge godine, počevši od 50. godine starosti
Samo mamografija može otkriti premene koje se još uvek ne mogu napipati (tzv. "nepalpabilne premene").
Ultarazvuk dojki
Kao dodatna dijagnostička metoda pomaže da se utvrdi priroda promene otkrivene kliničkim pregledom ili mamografijom.
